Orzeczenie sądu uwzględniające roszczenie powoda – Czy to już wszystko? Czy powód ma prawo, aby już wtedy rozpocząć egzekucję ? – Doręczanie pism procesowych za pośrednictwem komornika sądowego.

Początkowo przybliżyć należy chociażby pobieżnie, czym tak naprawdę jest doręczenie korespondencji. W znacznym uproszczeniu proces ten polega na przekazaniu, czy też dokładniej dostarczeniu oraz przekazaniu korespondencji z sądu do rąk własnych adresata, celem poinformowania go o konkretnych krokach podjętych przez sąd, jak i drugą stronę w postępowaniu sądowym. Instytucja ta szczegółowo uregulowana jest w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego/ tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 575/ zwany dalej kpc, jednakże w podobnej formie obecna jest również w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego Dz. U. 1960 Nr 30 poz. 168.

W związku z powyższym można uznać, że obowiązek wynikający z ustawy jest czytelny i nie wymaga dodatkowych wyjaśnień. Niemniej jednak fakty są zgoła odmienne i niejednokrotnie orzeczenie sądu, które jest korzystne dla strony powodowej nie może zostać skierowane na następny etap, przez komplikacje związane z doręczeniem do pozwanego i skutecznym zawiadomieniu go o wyżej wskazanych faktach.

Stosunkowo niedawno, bo w roku 2019 ustawodawca zdecydował się znowelizować Kodeks Postępowania Cywilnego i poprawić sytuacje pozwanego, poprzez wyeliminowanie tak zwanej fikcji doręczeń. Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego, modyfikująca procedurę doręczenia pierwszego pisma procesowego przez komornika weszła w życie 7 listopada 2019 roku. Wyżej wskazana nowelizacja zakłada daleko idące zmiany w zakresie doręczenia pism sądowych. Precyzując, w przypadku nie odebrania korespondencji sądowej przez pozwanego sąd prowadzący postępowanie przekazuje obowiązek jego doręczenia powodowi. Wyżej wskazane zobowiązanie nakłada na powoda ciężar doręczenia przesyłki sądowej pozwanemu, który często będzie tego unikać, aby przedłużyć postępowanie i liczyć na rezygnacje z dalszych czynności mających na celu dochodzenie wierzytelności na drodze postępowania sądowego. Co więcej należy wspomnieć, że sąd związuje Powoda terminem 2 miesięcy, a po bezskutecznym upływie tego terminu organ wymiaru sprawiedliwości może zawiesić postępowanie powołując się na podstawę prawną z art. 177§ 1 pkt. 6 k.p.c, jednocześnie po kolejnych 3 miesiącach od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania może je umorzyć. Mając na uwadze powyższe wprowadzenie prostszym teraz będzie zagłębienie się w tematykę doręczenia korespondencji sądowej przez komornika sądowego.

W tym miejscu należy wspomnieć o tytułowym zagadnieniu ,, Orzeczenie sądu uwzględniające roszczenie powoda- Czy to już wszystko? Czy powód ma prawo, aby już wtedy rozpocząć egzekucję ?’’

Odpowiedź brzmi, co do zasady negatywnie, sytuacja może jednak zostać ukształtowana inaczej w jednostkowych przypadkach, gdy orzeczeniu nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Nie rozwijając już kwestii pobocznych, zagadnienie doręczenia przedstawia się w następujący sposób. Pierwszą próbę podejmuje sąd. Na podstawie art. 126 § 2 pkt 1 k.p.c. powód zobowiązany jest w treści pozwu wskazać adres zamieszkania pozwanego, jeśli jego adwersarz jest osobą fizyczną. Jednakże jeśli, stroną pozwaną jest osobą prawną, przedsiębiorca wpisany do CEiDG, czy też jednostką organizacyjną wskazana w art. 33 (1) KC, powód wnosząc pozew powinien wskazać adres siedziby pozwanego. Podstawowym ratio legis wskazania w pierwszym piśmie procesowym, a w szczególności w pozwie adresu zamieszkania stron umożliwia komunikację sądu ze stronami oraz stanowi względne, wspomagające kryterium ich identyfikacji i indywidualizacji zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 26 lutego 2014 r. III CZP 137/13. W związku z powyższym Sąd podejmuje próbę doręczenia korespondencji pozwanemu na adres wskazany przez powoda w pozwie. W przypadku, gdy doręczenie korespondencji sądowej przez ten organ okaże się nieskuteczne, zobowiązuje wtedy powoda do doręczenia na podstawie art. 139 (1) k.p.c.

Jakie kroki powinien podjąć Powód po otrzymaniu od Sądu zobowiązania do doręczenia pisma procesowego na podstawie art. 139 (1) k.p.c. ?

Procedura po otrzymaniu zobowiązania z sądu rozpoczyna się od złożenia wniosku o doręczenie pisma procesowego za pośrednictwem komornika sądowego właściwego dla adresu pozwanego, który powód wskazał w pozwie. Od tej chwili to komornik sądowy dokonuje czynności nieegzekucyjnych mających na celu doręczenie pisma procesowego do pozwanego.

Komornik Sądowy podejmuje się doręczenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku od powoda (art. 3a ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych). Od tego momentu można spodziewać się zróżnicowanych stanów faktycznych. Zatem w przypadku zastania adresata komornik dokonuje doręczenia, a pozwany, co do zasady kwituje własnoręcznym podpisem, co po sporządzeniu protokołu oznacza sukces i skutek doręczenia pisma. Jednak nie zawsze sprawa kształtuje się tak pozytywnie. W przypadku niezastania adresata przy próbie doręczenia komornik ustala, czy zamieszkuje on pod wskazanym adresem. Jeżeli uzyska poparte faktami informacje o tym, że pozwany zamieszkuje pod tym adresem, w skrzynce pocztowej adresata umieszcza zawiadomienie o podjętej próbie doręczenia wraz z informacją o możliwości odbioru pisma w terminie 14 dni bezpośrednio w kancelarii komornika sądowego. Ponadto na wypadek bezskutecznego upływu tego terminu, korespondencje uważa się za doręczoną w ostatnim dniu wyznaczonym do jego odbioru, co komornik powinien wskazać w postanowieniu kończącym postępowanie. Jeśli jednak trafił się trudniejszy przypadek i komornikowi nie uda się ustalić, iż adresat zamieszkuje pod wskazanym adresem, powiadamia o tym wnioskodawcę.

Kolejnym krokiem, jaki należy w tej sytuacji podjąć jest złożenie wniosku do komornika o ustalenie adresu na podstawie zapytania do ZUS I US na podstawie art. 3 pkt. 4 ust. 1a ustawy o komornikach sądowych z 22 marca 2018 roku. Taki wniosek wiąże się z opłatą stałą w wysokości 40 zł. Następnie w zależności od efektu jest to już często sytuacja do indywidualnego rozpatrzenia. Najczęściej jednak, gdy ustalony na podstawie zapytania do ZUS i US adres jest tożsamy z tym wskazanym początkowo przez wierzyciela sytuacja staje się trudna i należy próbować wystąpić o kuratora. Jeśli jest jednak prawdopodobieństwo, że ponowne doręczenie pod tym samym adresem przyniesie skutek doręczenia, istnieje możliwość złożenia wniosku o ponowne doręczenie pisma procesowego. Statystycznie najczęściej jednak adres uzyskany z bazy ZUS i US okazuje się odmiennym od tego wskazanego w pozwie. W takiej sytuacji należy skierować do sądu odpowiedź na zobowiązanie, od którego zaczęła się cała procedura i wskazać ustalone adresy oraz przybliżyć ustalenia zawarte w postanowieniu komornika sądowego. Dalej doręczeniem zajmie się już ponownie sąd, jednak w związku z powyższym dokona próby już na ustalony przez komornika adres. Na tym owa procedura się kończy. Również zbliżoną odpowiedzią na zobowiązanie zakończy się sprawa w przypadku skutecznego doręczenia korespondencji sądowej pozwanemu przez komornika. W jego treści należy jedynie udowodnić, że skutek doręczenia nastąpił. Jest to kolejne z rozwiązań na jakie można ,, trafić ’’ zajmując się tą tematyką w praktyce.

Podsumowując, czynność doręczenia pisma za pośrednictwem komornika, wydałoby się błaha jest złożonym i pełnym rozwiązań w stosunku do zastanych okoliczności zjawiskiem. Z punktu widzenia powoda sytuacja po nowelizacji z 2019 r. jest na pewno bardziej skomplikowana, kosztowna, długotrwała i trudna do wykonania bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Maksymilian Janc
Kancelaria Prawna WEC Sroczyński i Wspólnicy