Wielu osobom może wydawać się, że oddanie do przechowania pieniędzy, oprócz konieczności ich zwrotu, nie rodzi żadnych dodatkowych obowiązków. Bardzo często jest to słuszne stanowisko, bo dlaczego mielibyśmy płacić daninę na rzecz Skarbu Państwa, skoro ktoś nas poprosił o zwykłą przysługę przechowania pieniędzy na naszym rachunku bankowym. Przyjrzyjmy się zatem, czy nie powstanie z tego powodu obowiązek podatkowy.

W myśl art. 845 Kodeksu cywilnego, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Istotą powstania depozytu nieprawidłowego jest upoważnienie przechowawcy pieniędzy lub rzeczy do rozporządzania nimi. O tym, czy taka umowa została zawarta decydują strony poprzez ukształtowanie uprawień przechowawcy w stosunku do przechowywanych środków lub rzeczy. Najczęściej nikt nie zawiera tego typu umowy w formie pisemnej. O samym fakcie zawarcia umowy stanowi fakt, że środki pieniężne trafiły na konto przechowawcy. Ten fakt nie oznacza jeszcze, że ta umowa będzie stanowić depozyt nieprawidłowy. O tym, czy będzie to ten rodzaj umowy, świadczyć będzie zachowanie przechowawcy tzn., czy przechowawca dobrowolnie rozporządza tymi środkami. Jeśli za te środki nabywa towary i usługi, to te okoliczności mogą przemawiać za faktem, że mamy do czynienia z umową depozytu nieprawidłowego, którą to zainteresować się mogą organy skarbowe, zwłaszcza, gdy przepływy na rachunku bankowym przechowawcy są znaczne – powyżej 15 000 euro.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają czynności cywilnoprawne, m.in. umowa depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a sam obowiązek zapłaty podatku zgodnie z art. 4 pkt 7 ciąży na przechowawcy. Wysokość podatku stanowi 0,5% od wartości środków, które wpłynęły na konto przechowawcy. Warto zaznaczyć, że do końca 2018 roku stawka podatku stanowiła 2% kwoty depozytu.

Wydawać się może, że 0,5% podatku od czynności cywilnoprawnych to wcale niedużo jednakże, gdy nie zadeklarujemy podatku do urzędu skarbowego, a organ w wyniku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej poweźmie ten fakt w wyniku naszych wyjaśnień, organ zażąda wówczas 20% podatku.

Samo przechowywanie pieniędzy bez faktycznego korzystania z nich nie będzie rodzić obowiązku podatkowego. Różnica między zwykłym przechowywaniem pieniędzy, a przechowywaniem nieprawidłowym jest niewielka.

Autor: Szymon Krawczyk – Doradca Podatkowy w Kancelarii Prawnej WEC Sroczyński i Wspólnicy Sp. k.