Nowe zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego (KPC), które wejdą w życie 1 lipca 2023 roku, przynoszą istotne rewolucje w zakresie mediacji, sądów rejonowych oraz praw wierzycieli. Te nowe przepisy wpłyną na sposób prowadzenia spraw sądowych i mogą mieć znaczący wpływ na strony postępowania, a także na pracę samych sądów.

Jedną z najciekawszych zmian jest rozszerzenie artykułów 183¹³ i 183¹⁴ k.p.c. , dotyczących zawierania i sądowego zatwierdzania ugody zawartej przed mediatorem. Nowe przepisy jasno potwierdzają, że ugodą można objąć różne postępowania, nie tylko te będące przedmiotem sporu sądowego, ale również roszczenia nieobjęte pozwami. Otwiera to zupełnie nowe perspektywy dla stron, które teraz mają możliwość uwzględnienia w rozmowach ugodowych całości problematycznych kwestii między sobą. Nie muszą ograniczać się jedynie do tych aspektów, które podlegają bezpośredniemu sporowi sądowemu. Ta elastyczność i szansa na kompleksowe rozwiązanie sporów na etapie mediacji jest niezwykle korzystna dla wszystkich zaangażowanych stron.

Niestety, jedną z wprowadzonych zmian może okazać się niekorzystna dla stron postępowania. Dotychczasowa kompetencja sądów rejonowych obejmowała sprawy, których wartość nie przekraczała 75 tysięcy złotych. Jednak zwiększenie wartości przedmiotu sporu do 100 tysięcy złotych spowoduje, że obciążenie sądów rejonowych wzrośnie. To z kolei może prowadzić do wydłużenia czasu oczekiwania na rozprawy i potencjalnie wpływać na jakość pracy sędziów. Wielu obawia się, że te zmiany wprowadzą niepotrzebne utrudnienia i mogą zaszkodzić procesowi wymiaru sprawiedliwości. Konieczne będzie monitorowanie sytuacji i podjęcie odpowiednich działań w celu dostosowania systemu sądowego do nowych wyzwań wynikających z większej liczby spraw objętych jurysdykcją sądów rejonowych.

Jednak nie wszystkie zmiany są niekorzystne. Dla wierzycieli wprowadzono zmianę, która jest wyjątkowo pomocna. Mianowicie, częściowo powrócono do fikcji doręczenia. Obecnie, jeśli pozwany (zarówno osoba fizyczna, jak i osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) nie odbierze pierwszego pisma w sprawie, mimo jego dwukrotnego awizowania, sąd nakazuje powodowi doręczenie pisma za pośrednictwem komornika. To nie tylko generuje dodatkowe koszty, ale również wydłuża postępowanie i utrudnia dochodzenie roszczeń przez wierzycieli.

Jednak po wejściu w życie nowych przepisów KPC, sytuacja będzie inna. W przypadku, gdy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie odebrała przesyłki po dwukrotnym awizowaniu, dalszy przebieg postępowania zależeć będzie od treści adnotacji dokonanej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru. Jeżeli pozwany nie odebrał przesyłki w terminie, a brak jest adnotacji pocztowej o ewidentnie nieaktualnym adresie, a adres pokrywa się z tym wskazanym w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub sąd z urzędu wie, że adres wskazany w pozwie jest właściwy, wówczas przesyłkę podwójnie awizowaną uznaje się za doręczoną. To oznacza, że wierzyciel nie będzie zobligowany do korzystania z usług komornika w celu doręczenia pisma. Ta zmiana jest korzystna dla wierzycieli, ponieważ eliminuje zbędne koszty i opóźnienia w postępowaniu.

Podsumowując, wejście w życie nowych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego 1 lipca 2023 roku niesie za sobą zarówno korzyści, jak i wyzwania. Rozszerzenie możliwości zawierania ugód przed mediatorem daje stronom większą elastyczność i szansę na kompleksowe rozwiązanie sporu. Niemniej jednak, zwiększenie wartości przedmiotu sporu dla sądów rejonowych może prowadzić do problemów związanych z obciążeniem i wydłużeniem czasu oczekiwania na rozprawy. Istotne będzie monitorowanie tych zmian i dostosowanie praktyk prawnych do nowych przepisów, aby zapewnić skuteczne funkcjonowanie systemu sądowego i optymalne zaspokajanie potrzeb stron postępowania.